16 کتاب خواندنی برای آشنایی با سیره و شخصیت امام خمینی (ره)
1- امام خمینی برای نسل سوم/ سیدعلی قادری/ پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی
محبوبیت و عظمت شخصیت تاریخی امام خمینی، رضوان الله علیه، در عصر حاضر از ایشان چهره‌ای محبوب در سراسر عالم ساخته است. فاصلة نسل جوان از درک معرفتی این شخصیت بزرگ نویسنده را بر آن داشته است تا به پژوهش دربارة ایشان بپردازد و پس از سال‌ها تلاش در این زمینه بتواند اثری جاودانه در این موضوع ارائه کند.
نویسنده به خوبی توانسته است با بیان گوشه‌های از افکار و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی امام خمینی(س)، از زمان استبداد رضاخان تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پس از آن، و حوادث مهم حیات مبارکشان شناختی مطلوب از ابعاد سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و فکری به‌جا‌مانده از ایشان برای نسل سوم ارائه دهد تا این نسل بتواند به مثابة یک الگو پیرامون شخصیت آن حضرت معرفت پیدا کنند. بیان و توصیف آثار علمی ایشان از دیگر ویژگی‌های این کتاب است.
2-امام خمینی وخودآگاهی تاریخی/ اصغر طاهرزاده / نشر لب المیزان
«خودآگاهی آن نوع از آگاهی است که به عمق جان انسان سرایت کرده و سراسر وجودش را فرامی‌گیرد.»
رویکرد متعالی به انقلاب اسلامی ایران که مبتنی بر دیدگاه‌های رهبر کبیر انقلاب، رضوان الله علیه، است خصوصیت متمایز این اثر می‌باشد. نویسنده معتقد است که ذات انقلاب اسلامی با تمام تحولات تاریخی غربی تفاوت ماهوی دارد و لذا نمی‌توان با همان الگوی معرفتی به تحلیل این جریان تاریخ‌ساز نشست. بنابراین بررسی جایگاه تاریخی انقلاب اسلامی و نقش آن در حال و آیندة جهان با عینک غربی، جز دوری از حقیقت آن، ثمری در پی نخواهد داشت. بنابراین بهترین نوع نگاه مبتنی بر هندسة معرفتی امام خمینی، رحمت الله، است که نویسنده در این کتاب سعی در تببین آن دارد.
3- پابه پای آفتاب/ امیررضا ستوده/ نشر پنجره
زندگی شخصی امام خمینی، قدس سرّه الشریف، به عنوان بزرگ‌ترین شخصیت معاصر، می‌بایست در تمام ابعادش مورد پژوهش قرار گیرد تا بتوان آن گونه که باید از سیرة عملی ایشان الگو گرفت.
مجموعه 6 جلدی پابه‌پای آفتاب توانسته است با جمع‌آوری خاطراتی ناب از نزدیکان امام(س) اثری بسیار مفید در این عرصه بر جای گذارد. اهل بیت و بستگان، اعضای دفتر ایشان در قم، نجف، پاریس و تهران، گروه پزشکی و معالج، و همچنین یاران، شاگردان و دوستان ایشان از جمله افرادی‌اند که با ایشان ارتباط نزدیک داشته‌اند و توانسته‌اند لحظات زیبا و شنیده‌نشده‌ای را دربارة ایشان بیان کنند که از تنوع و تازگی بسیار جذابی برخوردار هستند. تنوع افرادی که خاطرات خویش را بیان می‌کنند یکی دیگر از خصوصیات این کتاب است.
4- حدیث بیداری/ حمید انصاری/ نشرعروج
این مهم است که سیر زندگانیِ شخصیت تاریخ‌ساز بزرگی چون حضرت امام خمینی، رضوان الله علیه، چگونه طی شده است که در نهایت ایشان به یک رهبر بزرگ جهانی تبدیل شده‌اند و توانسته‌اند موجب بیداری بشریت در عصر نو گردند.
حدیث بیداری مروری است بر مهم‌ترین وقایع زندگانی حیات با برکت ایشان. جریان قیام و مبارزات ایشان و رهبری ایشان در دوران انقلاب اسلامی بخش‌هایی از زندگی ایشان است که کتاب حاضر به آن‌ها پرداخته است. از تولد تا استقرار در قم، تبعید به ترکیه، تبعید به عراق، مهم‌ترین رویداد‌های سیاسی از 15 خرداد تا پیروزی انقلاب، سفر امام خمینی(س) به پاریس، بازگشت به ایران و... از عناوین این کتاب هستند.
5- حکایت‌های تلخ وشیرین/ قدر ولایت
بسیاری از خاطراتی که از رفتارها و سیرة عملی امام خمینی، رضوان الله علیه، طی سال‌ها در رسانه‌های گوناگون به بهانه‌های متفاوت منتشر می‌شده‌اند و پراکنده بوده‌اند توسط نویسندة این اثر جمع‌آوری شده و در سه جلد به چاپ رسیده است. چند صد نکتة ناب از سیرة رهبر کبیر انقلاب(س) مربوط به مبارزات ایشان با نظام شاهنشاهی در این مجموعه گردآوری شده است. همچنین تصاویر این کتاب بر جذابیت آن می‌افزاید.
6- در سایه آفتاب/ محمدحسین رحیمیان/ نشر شاهد
این صحیفه گفته‌های مردی است که 25 سال از عمر خود را در پرتو حضور بزرگ‌مرد تاریخ اسلام، حضرت امام خمینی، رحمت الله علیه، بالیده و دریغش آمده است که مشاهدات خود را چون جرعه‌ای زلال در کام مشتاقان علم و اخلاق و عرفان نریزد. نویسنده فاضل این اثر از نزدیکان دوران آغازین مبارزه و همچنین ایام تدریس امام خمینی، رضوان الله علیه، در نجف است که تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با ایشان همراه بوده است. این همراهی به‌خودی‌خود مجموعه‌ای گران‌بهاست. لذا ایشان خاطرات و مشاهدات خود را از زندگانی، ویژگی‌های شخصیتی و سجایای اخلاقی آن حضرت به نگارش درآورده است.
7- روزشمار زندگی امام خمینی/ علی اکبر رنجبر کرمانی/ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
این کتاب به حکایت‌هایی دربارة زندگی روزانة حضرت امام خمینی، رضوان الله علیه، می‌پردازد و همچنین سیر کلی حیات پربرکت ایشان را به چهار دوره تقسیم می‌کند: دورة اول که ایشان فردی عادی بودند و حوادث زندگی‌شان هم عادی و شبیه به زندگی میلیون‌ها انسان دیگر بوده است، اما توانسته‌اند مدارج علمی و اخلاق عملی را طی کنند و به چهره‌ای شاخص تبدیل شوند. دورة دوم که دورة آغاز مبارزات امام خمینی(س) علیه استبداد و استعمار است. این دوره سال‌های 1340 تا مهاجرت به پاریس را شامل می‌شود. ایشان در دورة سوم مقیم پاریس هستند و رهبری بلامنازع انقلاب اسلامی را در دست دارند. دورة چهارم از 22 بهمن ماه 1357 تا رحلت ایشان ادامه می‌یابد که دوران 10سالۀ رهبری جمهوری اسلامی را شامل می‌شود.
8- سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد/ نادر ابراهیمی/ سوره مهر
استفاده از قالب داستانی برای تبیین و انتقال بسیاری از حقایق تاریخی شیوه‌ای بسیار مطلوب و در عین حال کمتر توجه‌شده در این زمینه است. اهمیت کار نویسندة مرحوم اینجا مشخص می‌شود که توانسته است از دوران کودکی آن بزرگ‌مرد تاریخ، حضرت امام خمینی، قدس سرّه الشریف، به همراه تمام مشکلات و شیرینی‌های آن دوران و سپس جریانات آشنایی با خانوادة همسر و ازدواج را با بیان داستانی شیوا و دلنشین به تصویر بکشد. نویسنده در دیدار دوم (جلد دوم این مجموعه) موضوعات مهم و جذابِ کمتر شنیده‌شده از حیات پربرکت ایشان را به تصویر کشیده است. یکی از نکات قابل توجه دربارة این مجموعه این است که جلد سوم آن دچار سرنوشت نامعلومی شده است و آنان که این دو جلد را مطالعه کرده‌اند در حسرت جلد سوم آن مانده‌اند.
9- عصر امام خمینی/ احمدرضا حاجتی/ مؤسسة بوستان کتاب قم
تحولات مهم جامعة بشری پس از عهد رنسانس و رشد سریع تفکرات الحادی و گرایش برخی کشورهای جهان به نظام فکری‌ـ‌سیاسی مارکسیستی بسیاری از صاحب‌نظران را به این باور رساند که انزوا و اضمحلال کامل سرنوشت حتمی ادیان الهی است.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران پیام‌های الهی و معنوی امام خمینی(س) در سراسر جهان طنین افکند. ایشان با تأسی به آموزه‌های اسلام ناب بسیاری از مناسبات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان معاصر را عمیقاً متحول ساخت، نظام‌های مادی و الحادی را به چالش کشاند، الگوی تازه‌ای به جهانیان معرفی کرد و عصر جدیدی را آغاز نمود؛ عصری که ولی امر مسلمین جهان آن را «عصر امام خمینی(س)» نامید.
این کتاب درباره «حال» سخن می‌گوید که این انقلاب بزرگ تاریخی چگونه توانست «حال» را تسخیر کند و مسلماً برای این مهم باید قبلاً ماهیت و چیستی این انقلاب و رهبر آن نیز روشن شده باشد که در این کتاب مفصلاً به آن پرداخته شده است.
10- الگوی رهبری امام خمینی/ عباس شفیعی/ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
رهبری الهی و معنوی امام خمینی(س) در عصر حاضر پدیده ای منحصر به فرد است که نظریه پردازان جهان معاصر را مسحور و متعجب ساخته است. تدوین و بررسی الگوی رهبری آن مرد فرزانه می تواند سرمشقی نیکو برای رهبران و مدیران اسلامی در سطح کلان و خرد باشد. این الگو با مدل حاکمیت و مدیریت رسول خدا(ص) بر قلوب در صدر اسلام، قرابت و شباهت بسیاری دارد و از این جهت می تواند مدلی کارساز برای دولتمردان و رهبران کشورهای اسلامی باشد.
الگوی مدیریت بر قلوب به عنوان الگوی رهبری امام راحل شناخته شده که دارای عناصری همچون «انگیزه الهی»، « تکلیف مداری» و « مردم داری» است.
11- کلمات قصار: پندها و حکمت‌ها/ امام خمینی(س)/ موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی(س)
کتاب «کلمات قصار: پندها و حکمت‌ها» شامل بیانات امام خمینی(س) در موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی، تربیتی و اعتقادی می‌باشد.
کتاب «کلمات قصار: پندها و حکمت‌ها» که تاکنون به بیش از 15 زبان زنده دنیا ترجمه شده، شامل فرازهای منتخب و برگرفته از متن بیانات، پیام‌ها و تالیفات امام خمینی(س) در موضوعات مختلف اعتقادی، تربیتی، سیاسی، اجتماعی و... است.
جالب توجه اینکه به تازگی ترجمه این کتاب به زبان کروات توسط دکتر «سعاد کانسو» صورت گرفته و به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در زاگرب (پایتخت کرواسی) با مشارکت موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) منتشر شده است.
12- جهاد اکبر یا مبارزه با نفس/ امام خمینی(س)/ موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی(س)
حزب الله باشید؛ از زرق و برق زندگی و جلوه های ساختگی آن بپرهیزید. جز به خالق یکتا به احدی توجه نداشته باشید. توجه به غیر خدا انسان را به حجابهای ظلمانی و نورانی محجوب می نماید. با حب نفس و حب جاه و کبر و غرور نمی توان مقاومت کرد.
این مطالب ، هشدارهای دردمندانه و رهنمودهای اخلاقی امام خمینی(س) در آستانه ماه مبارک رمضان در خطاب به حوزه‌های علمیه است. ابتدای این کتاب با سفارش به طلاب حوزه‌های علمیه آغاز می‌شود و در ادامه به اهمیت تهذیب و تزکیه نفس می‌پردازد. در قسمتهایی از کتاب جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، امام خمینی(س) به روحانیون هشدار می‌دهند که فریب تبلیغات سوء و سم‌پاشی‌های برخی از افراد را که معتقدند پند و موعظه روحانیون با کار علمی مغایرت دارد نخورند. در بخشی دیگر از کتاب به نکاتی از مناجات شعبانیه اشاره شده است. در پایان نیز فرازهایی از سخنان امام خمینی(س) به صورت کلمات قصار آورده شده است.
13- مدح خورشید/ مرکز نشر انقلاب اسلامی
در بخشی از این کتاب و در خاطره‌ای با عنوان «اعتقاد به پیروزی خون بر شمشیر» که بر گرفته از سخنرانی معظم له در حزب جمهوری اسلامی به تاریخ بهار 1358 آمده است:
«تمام شیوه‌هایی که ایشان در طول این مدّتِ مبارزه به کار زدند ابتکاری بود و ابتکاراتی بود که دیگرانی که ناظر بودند همه رد می‌کردند، حتّی دوستان ایشان، حتّی دوستان ایشان! شما ببینید در ظرف این یک سالِ اخیر چه شیوه‌هایی را ایشان به کار زدند و به کار بردند! همه‌اش مبتکرانه و همه مثل تیرهایی که درست به هدف می‌خورد؛ یک دانه‌اش خطا نکرد؛ یک دانه‌اش اشتباه از آب در نیامد؛ در حالی که اغلب خدشه می‌کردند، تخطئه می‌کردند.
آن روزی که اعلامیه‌ی خون بر شمشیر پیروز {است}، آمد، دوستانِ نزدیک ایشان در تهران، در قم دچار تردید شدند که آیا این مصلحت است؟ این جایز است؟ این اعلامیه خوب بود؟ درست است؟ قرص، مثل کوه ایستاد و دیدید که خون بر شمشیر پیروز شد. آن روزی که ایشان رفتند به فرانسه، برای همه شگفت‌آور بود و هیچ کس به ذهنش نمی‌آمد. آن روزی که ایشان تصمیم گرفتند برگردند ایران، همه دچار دلهره شدند... و ندیدم کسی را که غیر از این قضاوت داشته باشد. با هر کس برخورد کردیم دیدیم همینجور است.
خب تمام این تاکتیک‌ها، تمام این شیوه‌های گوناگونی که این ضرباتی که در مواقع حسّاس این مرد بزرگ، این رهبر بزرگ وارد آورده، تمام ضربات بجایی بوده و این را سرنوشت مبارزه و گذشت کار و گردش کار به ما ثابت کرد.»
14- خمینی نامه محمدتقی بهلول/ احمد مقیمی/ نشر آرما
«برخی افراد جاهل و منافق که می خواستند بین من و اما دشمنی بیفکنند، حرف مرا تحریف نمودند و شایع کردند، که بهلول می گوید؛ انقلاب حق من بود و من بایستی انقلاب را رهبری می کردم نه امام خمینی! بنده ارادت خود را نسبت به امام و انقلاب در منظوه ای تنظیم نمودم و آن را «خمینی نامه» نام گذاشتم تا همه از محبت و علاقه ی من به امام و انقلاب آگاه شوند... من سرباز و فدایی امام خمینی هستم»
15- مهربان‌تر از نسیم/ محمدرضا بایرامی/ نشر ذکر
«کتاب «مهربان‌تر از نسیم» 99 قصه از زندگی امام‌خمینی(س) است که با هدف آشنایی کودکان و نوجوانان با زندگی ایشان منتشر شد. گروه نویسندگان انتشارات ذکر تلاش کردند با استفاده از ادبیاتی قوی و حرفه‌ای، نسل جوان را با زندگی رهبر انقلاب آشنا کنند.»
16- سیری در ساحل/ محمدتقی مصباح یزدی/ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(س)
این کتاب بیان و شرح بینش و منش حضرت امام خمینی(س) از نگاه حضرت آیت‌الله مصباح یزدی است. حضرت استاد در این نوشتار، ابتدا ضمن بررسی ابعاد شخصیتی امام در چهار بعد علمی، عرفانی ـ اخلاقی، سیاسی ـ اجتماعی، و نیز بعد مدیریت و رهبری؛ ابتکارات آن رهبر بزرگ و مرجع عالیقدر را در مباحث فقه، اصول، فلسفه و عرفان بر می‌شمارد و با اشاره به ویژگی عبودیت به‌عنوان جوهره شخصیت وجودی آن عزیز، از پیوند او با کانون بی‌نهایت عظمت و سرچشمه نور سخن می‌راند.
این سیر ژرف‌نگرانه در ویژگی‌های والای حضرت امام، آرای تربیتی ایشان را تحلیل و برتری آرای تربیتی امام بر نظر بسیاری دیگر از مصلحان و مربیان جهان را بیان می‌کند. نقش آن اسلام‌شناس گران‌قدر در احیای ابعاد فراموش شده اسلام به‌ویژه مسایل تربیتی، و بیان علت فراموش‌شدن آن‌ها بخش دیگری از این مطالعه را تشکیل می‌دهد. امام و جلوه‌بخش مذهب جعفری، امام و کشف هویت متدینان و ... از جمله مباحث این فصل از نوشتار مزبور است.
در بُعدی دیگر، استراتژی و راهبرد حضرت امام در دفاع از ارزش‌ها بیان می‌شود و ضمن معرفی راهبرد قرآنی به‌عنوان راهبرد امام امت، به چند نمونه از برخوردهای آن حضرت در دفاع از ارزش‌ها اشاره می‌شود. در انتها، اهداف و آرمان‌های بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران که همانا اهداف و آرمان‌های اسلام ناب است، شرح و توضیح داده شده، تشکیل حکومت اسلامی، حمایت از محرومان، حفظ وحدت میان اقشار جامعه و ایجاد همبستگی و اتحاد میان مسلمانان و مبارزه با طاغوت از جمله این اهداف بر شمرده شده‌اند.
